Puur anders Miranda van Dijk

Hoe vaak heb ik mezelf dat niet horen zeggen als mensen vragen naar mijn project Toen Vrouwen vogels waren. Met jaloezie keek ik naar andere kunstenaars die de een na de andere expositie hadden. Om vervolgens in die spiegel van jaloezie mijn verlangen te zien. Een verlangen om mijn werk te delen. Verder dan de grenzen van instagram en mijn atelier. Het heeft alleen zo’n moeite door de schil van onzekerheid te breken.

When women were birds. De laatste maanden vliegen de vragen mijn hoofd in, ze nestelen zich in mijn hoofd. Wat is klein en wat is groot? Hoe vast zitten mijn aannames hierover? Hoe wijds kan ik kijken en denken? Waar zit mijn stem? Mijn kracht? Ik schrijf, ik interview mezelf en tussendoor verschijnen werken uit mijn handen die zo intrigerend zijn dat ik er steeds opnieuw wat in zie. Ik laat elke keer los dat het niet vooraf een uitgedacht verhaal hoeft te zijn, maar mag ontstaan. Een voortdurend proces.Ik ben onwijs trots op deze werken en sta hand in hand met de andere ik die zo graag het weer naar beneden wil halen. Het is confronterend die ander in de ogen te kijken, vrienden te worden. Ik ben een schichtig vogeltje en tegelijkertijd een zeearend.

Schrijven en creëren. Het zijn mijn manieren om verbinding te voelen. Met de wereld om me heen, de planten, bomen, de rivier, het land, het moment en vooral met mezelf. Het doorbreekt alle lagen. Het graaft diep.

Dat moment waarop de resultaten van je speelsheid samenvallen... magisch 

Mijn kunstproject WHEN WOMEN WERE BIRDS is onder mijn huid gekropen. Het komt overal terug, waar ik ook ben. Eén van de manieren om het los te laten, is te creëren. Alleen mijn hoofd zit in de weg. Sinds een paar weken maak ik elke dag een collage met drie elementen als basis: vogels, vrouwen en (Maria)planten. Met slechts een klein stapeltje beeld, ontstaan de meest intrigerende verhaaltjes. Elke dag. Zonder moeite. Het verbaast me iedere keer weer.

Judith en ik hadden een speeldate ter voorbereiding van onze retraite Veldwerk & Grasgeheimen die in mei 2025 op de planning staat. Die woensdag zouden we elk in eigen atelier gaan experimenteren. Geen idee waar we naar op zoek waren, geen idee wat het zou opleveren. Riet, gras en een gepureerd sprookje stonden klaar bij mij. Ik scheurde een bladzijde lukraak uit een oud boek. Knipte wat woorden uit en mengde het door de pulp. Daar zat ik dan, ik had geen idee. Ik wilde wegblijven van het schepraam, bij velletjes scheppen. Dus begon ik de woorden weer op te vissen met gras. Ik doopte takjes, plakte gaten in rietstengels dicht, kneedde de pulp tot balletjes en raakte gefascineerd door de willekeur van de pulp. Het dwarrelde nog steeds rond als de sneeuw in een sneeuwbol, ik hoefde het alleen maar te op te vangen. Er bleef altijd wel iets plakken. Compleet willekeurig. Een woord, een vezel, een sliert pulp…

A Woman’s Herbarium. De naam is al lang bij me. Het begon als kunstproject voor het Rijksmuseum en Etsy om de Rijksstudio te promoten. Geïnspireerd door de prachtige schilderijen maakte ik bloemen, takjes, bladeren en vlinders van textiel met daarop een schilderij van het Rijksmuseum. Ik weet niet meer welk schilderij me als eerste raakte, maar het waren de geportretteerde vrouwen die in mijn hoofd bleven rondzingen. Jongedames, oudere dames, hun trots, hun kwetsbaarheid. Uiteindelijk zocht ik in de Rijksstudio alle levensfases bij elkaar en toverde ze om tot botanische objecten. In een houten vitrinekist presenteerde ik ze bij het Rijksmuseum. Het museum en Etsy hadden hun eigen plannen ermee, ik maakte nog enkele replica’s voor de verkoop en zo verdween A Woman’s Herbarium ergens op mijn site, zwerft het rond online in de Rijksstudio en kom ik het op Pinterest nog geregeld tegen.

Ze viel niet voor de makkelijkste. Drogen en persen werd een uitdaging. Dikke stengels, volle knoppen, waterplanten vol vocht. Maar de plant riep, trok haar aan al kon ze niet exact duiden waarom. Door te observeren, te voelen en te schrijven, kwamen we verder. Al filosoferend daar aan de waterkant. Kijken en voelen waar zij en het Groot Hoefblad elkaar zouden vinden. Het gedicht vloeide daarna zo uit haar pen.

Zwijgers kun je altijd onderscheiden

Neem je laarzen mee, zei ik haar voordat ze zou komen. De warmste lentedag werd beloofd, maar ik wist hoe de zware klei erbij lag. Een paar dagen geleden zonken mijn wandelschoenen diep weg in het gebied waar ik haar zo graag naar toe wilde nemen. Struinen langs de rivier is veranderd sinds de zware regenval deze maanden. Je focus ligt niet meer op de planten, maar op de weg en overeind blijven.

De realiteit weeft zich door de wortels van mijn creatieve hart. De beginzin van een gedicht wat ik eerder schreef. Ik typte deze woorden op zacht aaibaar papier. Een testje, net als de tekening die ik eerder maakte. Combineerde het gisteren met een restjes papier met koffievlekken, een vel uit een Frans kasboek gekregen van @my.paperparadise, maakte vlekken met inkt, voegde gedroogde planten toe en schrapte een zin zichtbaar uit het gedicht. Ik bouwde deze collage op uit afgekeurd materiaal, testjes en afval. En vond een nieuwe werkelijkheid, een liefdevol werk, wat haar wortels weefde in mijn creatieve hart.

Wilde aardbei neemt me mee naar een wereld die me steeds meer gaat verbazen. Ik ben benieuwd wat ze me nog meer laat zien als ik haar mijn handen weer geef.